Een bezoek aan Auschwitz is niet het leukste uitstapje tijdens een verder vrolijke vakantie, maar als je er zo dicht bij verblijft kun je zo'n indrukwekkend stuk historie toch niet links laten liggen. Dus na ons bezoek in de ochtend aan Żywiec zijn we 's middags richting Oświęcim gereden waar zich het voormalig concentratiekamp Auschwitz-Birkenau bevindt. Ciska is die middag bij Gerda gebleven want een bezoek aan Auschwitz is niets voor een kind van vijf. Dit staat overigens ook bij de ingang van het voormalig concentratiekamp: "Kinderen onder de 14 jaar horen hier niet thuis", alhoewel het niet verboden is. Over de hele wereld is Auschwitz hét symbool geworden van de terreur en volkerenmoord door de Nazis in de Tweede Wereldoorlog. Het is de grootste moordfabriek in de geschiedenis van de mensheid geweest. Je betreedt het kamp door de poort met daarop de cynische tekst "Arbeit Macht Frei". In de diverse voormalige, herbouwde, barakken zijn nu tentoonstellingen te zien over wat zich hier in de oorlog heeft afgespeeld. De gangen in deze barakken hangen vol met duizenden foto's met de namen van slachtoffers. Zeer indrukwekkend was vooral de ruimte waar honderden koffers lagen met daarop nog de naam en soms geboortedatum en woonplaats van de eigenaar. Ook een ruimte met daarin duizenden schoenen, van kleine kinderschoenen tot klompen. Een ruimte met duizenden borstels, scheerkwasten, tandenborstels, etc. Allemaal persoonlijke eigendommen van mensen die hier op een wrede wijze zijn omgebracht. Werkelijk onvoorstelbaar. Onder sommige barakken zijn lange gangen met cellen om ter dood veroordeelden in op te sluiten. Soms ook 'sta-cellen', een kleine donkere ruimte van minder dan één vierkante meter waar vier gevangen soms uren of dagen achtereen alleen staand in konden verblijven zonder licht en frisse lucht. Je kunt je niet voorstellen hoe het hier destijds voor de gevangenen moet zijn geweest, mensonterende toestanden. Buiten de barakken zie je dan ook soms mensen huilend van alle emoties op de grond of een trapje zitten. Naast een aantal van de barakken is ook één van de crematoria herbouwd, met daarnaast nog een lijkenkamer die ook als gaskamer kon worden gebruikt. Terwijl wij daar waren was juist een groep Joden bij één van de verbrandingsovens bezig met een herdenking voor de vele Joden die in dit kamp zijn omgekomen. Behalve het kamp Auschwitz bevindt zich er ook het veel grotere kamp Auschwitz II - Birkenau. Hier zijn we niet meer heen geweest, omdat het a) al laat in de middag was en b) we al weer genoeg menselijke ellende hadden gezien. Nadat we kamp waren uitgelopen zijn we weer terug gereden naar Kalna. Daar had Ciska zich de hele middag uitstekend vermaakt met het plukken van zwarte bessen en aardbeien in de tuin van Villa Kotlina en het bakken van taartjes samen met Gerda. Ook heeft ze haar geholpen met het maken van de lasagna voor het avondeten.

De laatste dag in Polen zijn we naar de grootste plaats in de regio gegaan, Bielsko Biała, niet ver van Kalna. Deze dag hebben we eerst weer eens uitgeslapen, dit in tegenstelling tot de voorgaande dagen toen we telkens vroeg opstonden omdat de reistijden hier in Polen nogal lang zijn. Bielsko is geen grote stad, dus in korte tijd hadden we het wel gezien. Wat rond gelopen over het Rynek en het huis met de kikkers bekeken (Pod Żabami). Via het kasteel, de kathedraal (niet echt bijzonder) naar het Wevershuisje. Dit hebben we ook bezichtigd, het is een oud huisje waar de werktuigen van een oude weverij staan opgesteld. Bij een bakkerij hebben we vervolgens wat broodjes gekocht voor de lunch. Half in de middag waren we weer terug bij Villa Kotlina. Ciska heeft Gerda geholpen met de voorbereiding voor de pannekoeken die we 's avonds zouden eten, gewone Hollandse en Poolse pannekoeken. De laatste zijn met een worstje erin en kaas erover en dan in de oven en daarna eet je ze met ketchup. Voor in de avond hadden Kees en Gerda een kampvuur achter in de tuin gepland, maar tijdens het eten van de pannekoeken begon het te plenzen, dus dat kampvuur zou wel eens letterlijk in het water kunnen vallen. Maar de bui duurde maar kort en daarna klaarde het weer op. Dus toen het donker begon te worden heeft Kees alsnog het kampvuur aangestoken en hebben we heerlijk worstjes boven het vuur geroosterd. Ciska durfde alleen niet zo goed, dus die van haar heeft Kees gedaan. We hebben er heerlijk van gegeten, ook Ciska. En daarna hebben we nog een gezellige laatste avond bij het kampvuur in Kalna gehad voordat we de volgende dag naar Slowakije zouden vertrekken.